eHealth Week 2019

Introductie: ‘Na de schok’

Posttraumatische stressstoornis online screenen

In het kadere van de Ehealthweek 2019 hebben wij onderstaande demonstratie gemaakt.

Ter introductie en voor uw beeldvorming wordt in ‘Na de schok’ verteld wat PTSS is en hoe de PTSS Screener werkt. Belangrijk om te weten is dat de screener voor het herkennen van PTSS een succespercentage heeft van 82%. Dat is nagenoeg net zo hoog als een psychiater. Alleen veel sneller en laagdrempeliger.

In een aantal stappen vertellen wij meer over onze screener. Wij zijn benieuwd wat de tool voor u kan betekenen.

1. Wat is PTSS?

Posttraumatische stressstoornis – psychische aandoening

De posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een psychische aandoening die in het DSM-IV was ingedeeld bij de angststoornissen. In de DSM-5 is de stoornis opgenomen in een nieuw hoofdstuk, Trauma- en stressorgerelateerde stoornissen.

De aandoening ontstaat als gevolg van ernstige stressgevende situaties, waarbij sprake is van levensbedreiging, ernstig lichamelijk letsel of een bedreiging van de fysieke integriteit. Deze situaties zijn voor de persoon traumatisch. Voorbeelden van ernstige stressgevende situaties zijn oorlog, verkeersongeval, verbrandig, agressie en bedreigingen.

Symptomen

De symptomen zijn herbeleving (nachtmerries of flashbacks), vermijding van herinneringen of emotionele uitschakeling hiervan, ernstige prikkelbaarheid en slaapstoornissen, extreme spanning als gevolg van bepaalde prikkels, irritatie en hevige schrikreacties.

Van PTSS is sprake wanneer de symptomen langer dan een maand duren. Wanneer deze korter dan een maand duren, spreekt men van acute stressstoornis. PTSS is met behandeling te genezen of te verbeteren. Soms kan dit ook spontaan gebeuren.

PTSS valt onder de psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen en moet niet worden verward met het normale verwerkingsproces na een traumatische gebeurtenis. Voor de meeste mensen verdwijnen de emotionele gevolgen van een trauma na enkele maanden. Als deze echter langer duren, kan er sprake zijn van een psychische aandoening. Als de stoornis niet wordt behandeld, kan deze zeer ernstige vormen aannemen.

Vroegtijdige diagnose is essentieel

Mentale gezondheidsproblemen vragen steeds meer van onze samenleving. Als gevolg daarvan voelen medische zorgverleners, verzekeraars, werkgevers, regionale overheden en natuurlijk de mensen zelf de organisatorische, psychische en financiële druk toenemen. Er is behoefte aan vroegtijdiger diagnose. Want hoe eerder er een alarm afgaat, hoe groter de toekomstige besparing. De PTSS Screener van Pronos maakt het iedereen, patiënt en organisatie, mogelijk veel eerder de aanwezigheid van een posttraumatische stressstoornis vast te stellen. De PTSS Screener werd ontwikkeld in samenwerking met Universiteit Twente, voor screening en diagnose-ondersteuning.

2. Wat is text mining?

Waardevolle informatie halen uit tekstmateriaal

Textmining (ook wel textdatamining), is een proces om met ICT waardevolle informatie te halen uit tekstmateriaal. De techniek zorgt voor herkenning van patronen en tendensen. Concreet worden teksten softwarematig gestructureerd en ontleedt, vervolgens toegevoegd aan een database en als laatste geëvalueerd en geïnterpreteerd.

Textmining wordt bijvoorbeeld ingezet voor feedback van klanten te analyseren en om publieke opinies op social media in kaart te brengen.

De PTSS Screener maakt gebruik van text mining. Het is ontwikkeld op basis van, onder meer, de wetenschappelijke onderbouwing door Qiwei He. Zij heeft een algoritme ontwikkeld voor herkenning van psychologische aandoeningen. Deze innovatieve kijk op de diagnostiek leidde tot de ontwikkeling van de PTSS Screener, een samenwerking tussen Pronos en Universiteit Twente.

3. Hoe link je content aan een diagnose?

Verborgen informatie herkennen

Text mining herkent verborgen informatie op basis van een algoritme. Denk hierbij aan woordgebruik, combinaties van woorden en zinsopbouw.

Bij de PTSS Screener staat de vraag centraal ‘Hoe voel jij je?’ De wijze waarop iemand dit verwoord, wordt geëvalueerd en geïnterpreteerd. De uitkomst is of de persoon zeer waarschijnlijk wel of geen PTSS heeft.

De PTSS Screener is ontwikkeld op basis van, onder meer, de wetenschappelijke onderbouwing door Qiwei He. Haar ‘Text mining and IRT for psychiatric an psychological assessment’ biedt innovatieve kijk op de diagnostiek en leidde tot de ontwikkeling van de PTSS Screener, een samenwerking tussen Pronos en Universiteit Twente.

4. Hoe ziet de PTSS Screener eruit?

‘Hoe voel jij je?’ in 10-15 zinnen

5. Case 1: geen PTSS

Situatiebeschrijving: Raoul is 39 jaar en werkt op marketingafdeling van een grote organisatie. Raoul gaat dagelijks met de auto naar het werk, een rit van 20 kilometer. Twee maanden geleden werd hij frontaal aangereden door een tegenligger. In eerste instantie leek hij alleen fysieke klachten te hebben, vooral veel spierpijn. Hij concentreerde zich op de schade aan de auto en de verzekering. Daarnaast had hij moeite met autorijden. Hij was bang voor elke tegenligger. Sinds het ongeluk is hij nog niet weer met de auto naar het werk geweest. Zijn onrustige klachten namen niet af. Hij meldde zich bij de huisarts en deze vermoedde dat het traumatische ongeluk mogelijk tot PTSS had geleid. De huisarts nam de proef op de som door de patiënt te screenen met behulp van de PTSS Screener van Pronos.

De tekst die Raoul invoerde is:

‘Het gaat niet zo goed met mij. Ik denk dat dit komt door het ongeluk dat ik 2 maanden geleden heb gehad. Ik had een frontale botsing met een andere auto. De andere bestuurder was dronken. En nu voel ik me slecht. Ik heb last van flashbacks. Ik zie steeds hoe de andere auto op me afkomt. Ik wordt nachts vaak wakker in het zweet en kan dan niet meer in slaap komen. Daardoor ben ik heel prikkelbaar. Ik maak veel ruzie thuis met mijn vrouw en ook met de kinderen. En eigenlijk ook op mijn werk. Ze begrijpen niet wat er met me aan de hand is en geven me geen steun. Mijn relatie staat nu onder druk. Ik baal ervan dat ik dat ongeluk had en wil dat ik het kan vergeten.’

Raoul is zowel door de psycholoog als door de PTSS Screener als geen PTSS beoordeeld (de diagnose wordt bepaald door een wiskundig algoritme op basis van een significante onderzoeksgroep, subtiele verschillen in de tekst worden herkend door de Screener en op de juiste manier geïnterpreteerd).

6. Case 2: wel PTSS

Situatiebeschrijving: Sabine is 42 jaar en werkt parttime als secretaresse. Sabine heeft geregeld gezondheidsklachten waardoor ze ziek thuis blijft. Het verzuim wordt steeds vaker en duurt steeds langer. De huisarts heeft al de nodige onderzoekjes gedaan maar kan niet echt een oorzaak voor haar klachten vinden. De bedrijfsarts kreeg het vermoeden dat er mogelijk sprake is van psychische problemen die de oorzaak kunnen zijn. Sabine vertelde over het ongeluk dat ze een paar jaar geleden had meegemaakt. Daarop besloot de bedrijfsarts om Sabine te screenen met behulp van de PTSS Screener van Pronos.

De tekst die Sabine invoerde is:

‘Sinds een half jaar zit ik niet lekker in mijn vel, dit wordt erger. Ik slaap slecht en ga meer alcohol drinken, op een avond drink ik soms elkaar een fles wijn. Ik ben prikkelbaar naar de kinderen en heb geen geduld meer. Kan mij moeilijk concentreren en heb vaak geen zin om ergens heen te gaan. Mijn man begrijpt me niet. Ik hoop maar dat de relatie niet stuk gaat. 2 jaar terug was ik betrokken bij een ongeluk maar daar ben ik goed vanaf gekomen. Nu krijg ik steeds weer beelden van dit ongeluk en ik heb moeite met auto rijden, sta vaak op de rem als ik een auto van rechts zie komen.’

Sabine is zowel door de psycholoog als door de PTSS Screener als wel PTSS beoordeeld (de diagnose wordt bepaald door een wiskundig algoritme op basis van een significante onderzoeksgroep, subtiele verschillen in de tekst worden herkend door de Screener en op de juiste manier geïnterpreteerd).

7. Interessant? Zelf de test doen?

In de afgelopen tien minuten heeft u kennis gemaakt met de PTSS Screener van Pronos. Natuurlijk is er nog veel meer te vertellen over de PTSS Screener. Via onderstaand formulier kunt u aangeven of u geïnteresseerd bent en meer wilt weten. Wij bieden u dan ook de moglijkheid om zelf de test te doen.

Op een afgesproken tijdstip neem ik telefonisch contact met u op. Dit gesprek is volledig vrijblijvend en bedoeld om dieper op de materie in te gaan. Aan de hand van een online presentatie gaan we dieper in op de inhoud. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om vragen te stellen en in te zoomen op uw persoonlijke/professionele situatie.

Met vriendelijke groet,
Harry Doornink

Interessant of niet geïnteresseerd

InteressantNiet geïnteresseerd

 

PTSS

PTSS staat voor posttraumatische stressstoornis. PTSS kan ontstaan na het meemaken, zelf meemaken of zien dat het een ander overkomt, van één of meerdere heftige gebeurtenissen. Als gevolg van die gebeurtenis kun je een geestelijk trauma oplopen, kun je psychisch gewond raken. Veel mensen lukt het om zelfstandig de traumatische gebeurtenis te verwerken. Maar dat lukt niet iedereen!

Oorzaken van PTSS

Er zijn vele en zeer diverse oorzaken, traumatische gebeurtenissen, die tot PTSS kunnen leiden. Voorbeelden zijn:

De meeste mensen hebben last van het meemaken van een traumatische gebeurtenis, zeker in de eerste dagen en weken na de gebeurtenis. Als de klachten na een maand nog steeds aanwezig zijn zou het kunnen zijn dat iemand last heeft van PTSS. Dan is het aan te raden om te testen. Vroegtijdige herkenning en behandeling beperkt de gevolgen in grote mate.

PTSS Screener van Pronos

De PTSS Screener is ontwikkeld op basis van, onder meer, de wetenschappelijke onderbouwing door Qiwei He. Haar ‘Text mining and IRT for psychiatric an psychological assessment’ werd onderscheiden met de ABAS Dissertation Award. Deze innovatieve kijk op de diagnostiek leidde tot de ontwikkeling van de PTSS Screener, een samenwerking tussen Pronos en Universiteit Twente.

Werking van de PTSS Screener

De PTSS Screener werkt met het gegeven dat mensen door hun woordkeus onbewust hun gezondheidstoestand blootgeven. De deelnemer maakt het ‘egodocument’, een tekst van een tekst van 10 tot 15 regels. De PTSS Screener analyseert deze tekst en zoekt naar signalen dat de deelnemer PTSS heeft. We noemen dit text mining.

Text mining herkent verborgen informatie op basis van een algoritme. Denk hierbij aan woordgebruik, combinaties van woorden en zinsopbouw.

Bij de PTSS Screener staat de vraag centraal ‘Hoe voel jij je?’ De wijze waarop iemand dit verwoord, wordt geëvalueerd en geïnterpreteerd. De uitkomst is of de persoon zeer waarschijnlijk wel of geen PTSS heeft.

Een deelnemer wordt uitgenodigd om te beschrijven hoe het met hem/haar gaat (1). Nadat hij/zij op gereed heeft gedrukt wordt de tekst door het algoritme (in de cloud) beoordeeld (2). Op basis van de beoordeling wordt de uitkomst weergegeven aan de deelnemer (3).

Klachten door PTSS

De meest bekende klachten die mensen ervaren als ze last hebben van PTSS zijn:

Herken je één of meerder van deze klachten bij jezelf dan adviseren we je om de test te doen.

Behandeling van PTSS

Behandeling van PTSS begint met het besef en de acceptatie dat je een probleem hebt. Dat je last hebt van iets wat je hebt meegemaakt. En dat de klachten niet vanzelf weggaan.

Je kunt zelf actief werken aan het verminderden van klachten. Bij voorbeeld door de traumatische gebeurtenis te beschrijven. Het schrijven is een manier om te proberen handvatten te geven aan je gevoel. Om een beetje grip te krijgen op de situatie. Je probleem delen met mensen in je sociale omgeving kan ook helpen en zal zeker het begrip bij hen vergroten.

De meest gebruikte behandelvormen bij PTSS zijn:

Trauma gerichte cognitieve gedragstherapie

Het doel van deze therapie is dat uw angsten en vermijdingsgedrag afnemen en verdwijnen. Daardoor kunt u de schokkende gebeurtenis meer accepteren als iets uit het verleden. Anders gezegd: bij een PTSS is het trauma nog in het hier en nu; na een geslaagde behandeling is het trauma voltooid verleden tijd. De therapeut begeleidt je bij het opnieuw oproepen van de traumatische gebeurtenis. Ook leer je omgaan met de angsten en stemmingsklachten. Bij deze therapie wordt vaak als hulpmiddel een schrijfopdracht gegeven. Daarbij schrijf je het trauma en de gebeurtenissen als het ware van jezelf af.

Eye Movement Desensitization Reprocessing (EMDR)

EMDR richt zich op de emotionele lading van de traumatische herinnering. Terwijl je die herinnering oproept leidt de therapeut je af, bijvoorbeeld doordat je ogen de handbewegingen van de therapeut volgen. De emoties verliezen daardoor geleidelijk hun heftigheid en doven als het ware uit. Daarmee vermindert de angst en de herinnering aan het trauma. Sinds kort wordt bij deze therapie ook wel gebruikt gemaakt van VR –techniek (Virtual Reality).

Politie, ACP en Pronos

Politie, Politievakbond ACP en Pronos streven hetzelfde doel na. Een goede basis voor een mooie samenwerking. Partijen willen hun bijdrage leveren aan het gezond houden van alle politiemedewerkers. 

Een belangrijk onderdeel van die gezondheid is de psychische gesteldheid. Door de aard van het beroep worden politiemensen vaak zwaarder belast dan veel andere beroepsgroepen. Een psychische aandoening zoals een posttraumatische stressstoornis, PTSS, komt daarom relatief vaker voor. 

PTSS kan leiden tot ernstige mentale problemen bij de medewerker en vaak tot uitval van de medewerker. Vroegsignalering en tijdige herkenning en behandeling kunnen deze ernstige effecten verminderen of zelfs voorkomen. Alle reden om daar binnen de Politie meer aandacht aan te geven. 

Politie en ACP pakken dit samen op met innovatiepartner Pronos. Pronos maakt innovatieve toepassingen op het gebied van textmining toepasbaar en beschikbaar. De testen zijn ontwikkeld door Universiteit Twente.